MÜLTECİ ÇOCUKLAR İÇİN GÜVENLİ OYUN ALANLARI
Riccardo Luca Conti’nin “Safe Play Spaces For Children In Emergency Contexts (2020)” isimli makalesinin çevirisidir. Çev: Elif Keser
Bugün Lübnan’da yaklaşık 1,5 milyon kayıtlı ve kayıtsız Suriyeli mülteci yaşamaktadır. Bu sayı her ne kadar ülkedeki mültecilerin tam sayısını doğru bir şekilde temsil etmese de kayıtlı olan mültecilerin yaklaşık %56’sını 18 yaşın altındaki çocuklar oluşturmaktadır. Uluslararası pek çok sivil toplum kuruluşu bölgede gayri resmi olarak çadır kentler kurulmasında bazı destekler sunmuştur. Fakat hala çocuklar için güvenli ve yaşanabilir bir atmosfere ihtiyaç duyulmaktadır.
2014 yılında, University College London’dan (UCL) yeni mezun olan üç mimar ve bir şehir plancısından oluşan bir ekip, bu krize bir çözüm aradı. Mesleki bilgi ve becerilerini kullanmak için inisiyatif almaya karar verdiler. CatalyticAction isminde bir tasarım stüdyosu kurdular. Kurucu ortaklardan Riccardo Luca Conti, “Mimarinin savunmasız toplulukların karşılaştığı zorluklara nasıl yanıt verebileceğini ve mevcut insanı uygulamaları nasıl iyileştirebileceğini anlamak istediklerini” söyledi.
İlk adımları, Lübnan’da daha önceden kurulmuş ve Suriyeli mülteci krizine doğrudan çözüm üretmeye çalışan STK’larla konuşmak oldu. Bu görüşmelerin ardından tasarımcılar, belirlenen bazı ihtiyaçlar için olası tasarım çözümleri hakkında düşünmeye başlamak üzere yeterince veri toplamış oldular. Ellerindeki verilere göre, Suriyeli mültecilerin çoğunluğu çocuk olduğu için CatalyticAction, çocuklara özel olarak hitap eden bir proje üzerinde çalışmaya karar verdi.
Lübnan’daki gayriresmi çadır kentleri ziyaret ettiklerinde çocuklar için güvenli bir alan eksikliğini hemen fark ettiler. Bir oyun alanı inşa etmek üzere fon toplamaya başladılar. Çünkü bu oyun alanı sadece güvenli bir alan sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda çocuklara oyun oynama ve birbirleriyle etkileşim kurma imkanı verecekti. Proje Arapça’da “tebessüm” anlamına gelen İBTASEM olarak adlandırıldı.
CatalyticAction ekibi projenin işlevine karar verdikten sonra bu fikri nasıl gerçeğe dönüştürecekleri üzerinde çalışmaya başladılar. Ekip, projenin tüm aşamalarında toplum katılımını çok önemsiyordu. Bu nedenle; her aşamada topluluk bilgisini, becerilerini, kültürünü, ihtiyaçlarını, beklentilerini ortaya çıkarmak ve geliştirmek için yerel toplulukla kapsamlı bir katılımcı yaklaşım yürüttüler.
Suriyeli mülteci çocuklarin kendo oyun alanlarının tasarımında fikir sahibi olmalarına katkıda bulunan çeşitli etkinlikler gerçekleştirildi. Çocuklar tasarım ekibiyle birlikte oyun anılarını paylaştılar ve oyun alanında görmek istedikleri şeyleri çizdiler. Çocukları tasarım faaliyetlerine dahil etmek, tasarladıkları ve daha sonra kullanacakları alanlara karşı sahiplik duygusu oluşturmalarını sağlamaktadır. Ayrıca bu süreç, tasarımcılar ve fon sağlayanlar için de bir öğrenme fırsatı sunmaktadır.
CatalyticAction’un kurucuları, tasarım sürecinin bir parçası olarak bazı değerler belirlemişlerdi. Yerel ekonomiye katkı sağlamak üzere yerel malzemeleri kullanmak bu değerlerden biriydi. Çünkü proje Suriyeli mülteci çocuklarını hedeflemesine rağmen, oyun alanını inşa etmek için kullanılan malzemeler küçük Lübnan yerel işletmelerinden satın alınacaktı. Bu durum, Londra’dan gelen ekibin yerel olarak Lübnan’daki küçük işletmelerle tanışmasına ve proje hakkında onları bilgilendirmesine imkan sağladı. Nihayetinde, hepsi projeye ilgi gösterdi ve uluslararası üreticilerden hazır paketler satın almak yerine bir oyun alanını ve oyun öğelerini birlikte üretmeye istekli oldular.
Benzer şekilde, projede çalışan kişiler de yerel topluluktan insanlardı. Ve süreç, projeye dahil olan herkes için karşılıklı bir eğitime dönüştü. Örneğin, yapının tüm bileşenleri için yerel işgücü ve yerel malzemeler kullanma kriterlerini takip etme kararı, tüm yapı bileşenlerinin mevcut malzemeler ve mevcut emek kullanılarak yerel olarak imal edilmesi anlamına geliyordu. Strüktür için, bir kaynakçı tarafından yerel olarak üretilen ve özel tasarlanmış birleşim elemanları kullanıldı.
Nihayetinde 2015 yazında, tasarım ekibi yerel topluluk ve ulusal ve uluslararası gönüllülerden oluşan bir ekiple birlikte, Suriyeli mültecilerin çok yüksek olduğu bir bölge olan Lübnan’daki Bekaa Vadisi’nde bulunan Bar Elias kasabasında IBTASEM oyun alanını hayata geçirdi.
Kaynak:
Conti, R. L. (2020). SAFE PLAY SPACES FOR CHILDREN IN EMERGENCY CONTEXTS. Landscape Architecture Frontiers, 8(2), 144-149.
Ekibin diğer işleri için:
